UEFA Avrupa Ligi (özgün adı: UEFA Europa League), 1971 yılından beri UEFA tarafından organize edilen, Avrupa’nın kulüpler bazında UEFA Şampiyonlar Ligi’nden sonraki en önemli futbol turnuvasıdır. Takımlar, ulusal lig ve kupa maçlarında gösterdikleri performans ile bu kupaya katılmaya hak kazanırlar. Avrupa’nın, UEFA Şampiyonlar Ligi’nden sonraki en önemli kulüp turnuvası olduğundan dolayı Kupa 2 olarak da bilinir.
Haziran 2009’da eski adı UEFA Kupası olan kupada, turnuvanın UŞL standartlarına erişmesi için köklü birtakım statü değişikliklerine gidilmiş, bununla birlikte de 2009-10 sezonundan itibaren şimdiki ismiyle düzenlenmeye başlanmıştır. Bu değişiklikler sonucunda UEFA Avrupa Ligi, UEFA Kupası’nın devamı olarak kabul edilmiştir.
1955 yılında düzenlenmeye başlanan Fuar Şehirleri Kupası, UEFA Kupası’nın öncülüdür.[5] 1971 yılında Fuar Şehirleri Kupası’nın ismi UEFA Kupası olarak değiştirilmiştir. 1999 yılında ise UEFA Kupa Galipleri Kupası kaldırılarak UEFA Kupası ile birleştirilmiştir. 2004-05 sezonu öncesi grup aşamalarında bazı statü değişiklikleri yapılan kupa 2009 yılındaki son düzenleme ile şimdiki halini almıştır. Son düzenlemelerdeki isim ve statü yenilenmesinin yanı sıra kupa UEFA Intertoto Kupası ile de birleştirilmiştir.
Kupanın ilk şampiyonu 1972 UEFA Kupası Finali’nde rakibini deviren Tottenham Hotspur’dur. İsim değişikliği sonrasında ilk şampiyonluğu kazanan takım ise 2010 UEFA Avrupa Ligi Finali’nde Fulham’ı, 2-1 deviren Atlético Madrid’dir. Kupayı en çok kazanan takım ise altı kez şampiyonluğa uzanan Sevilla’dır.
 |
|
| Önceki ismi | UEFA Kupası (1971-2009) |
|---|---|
| Açılış sezonu | 1971 (2009’da formatı yenilendi.) |
| Konfederasyon | Avrupa (UEFA) |
| Takım sayısı | 48 (gruplarda) +8 takım UŞL grup elemelerinden sonra katılıyor. 160 (toplam) |
| Son şampiyon | Villarreal (1. kez) |
| En başarılı takım | Sevilla (6 kez) |
| Yayıncı kanal(lar) | #Yayın hakları |
| Slogan | Düşler sahnesi |
| Resmî site | uefa.com/uefaeuropaleague |
| 2021-22 UEFA Avrupa Ligi | |
Statü
Her ülkeden katılacak takım sayısı UEFA ülkeler sıralaması’na göre belirlenir. 2015-16 sezonundan itibaren, Avrupa Ligine aynı ülkeden en fazla 3 takım katılabilecektir. (fair-play hariç)
Fransa ve İngiltere Lig Kupasını kazanan birer takım UEFA Avrupa Ligi’ne katılmaktadır.
UEFA ülkeler sıralaması’nda görülen tabloya göre kulüpler, ulusal kupa ve liglerinde aldıkları derecelere karşılık gelen eleme veya grup aşamasından turnuvaya dahil olurlar.
1990’ların ortasından itibaren yaz döneminde oynanan UEFA Intertoto Kupası’ndan gelen takımlar da UEFA Kupası’na 2. ön elemeden katılmaya hak kazanmakta idi. UEFA Kupası’na geçiş yapan takım sayısı 2005 yılında alınan kararla 3’ten 11’e çıkarılmıştı. UEFA Intertoto Kupası, 4 Avrupa kupası birden olunca değerini kaybetmiş ve 2008-09 sezonunda UEFA kararı ile kaldırılmıştır.
UEFA Şampiyonlar Ligi 3. Ön elemeye katılıp elenen 15 takım, UEFA Şampiyonlar Ligi play-off elemelerine katılıp elenen 10 takım ve UEFA Şampiyonlar Ligi gruplarındaki maçların tamamlanması sonucunda oluşacak puan durumunda 3. sırayı alan 8 takım olmak üzere toplam 33 takım UEFA Avrupa Ligi’ne geçiş yapar.
Tüm bunlara ek olarak her sezon, UEFA Fair Play puanı en yüksek olan üç ülke federasyonu UEFA Avrupa Ligi’ne fazladan birer takım daha gönderir.
| UEFA Avrupa Ligi turları | ||
| Birinci ön eleme turu | 78 takım | İki ayaklı eleme. |
| İkinci ön eleme turu | 80 takım | İki ayaklı eleme. |
| Üçüncü ön eleme turu | 58 takım | İki ayaklı eleme. |
| Play-off turu | 62 takım | İki ayaklı eleme. |
| Grup aşaması | 48 takım | İki Devreli Lig usulü tur atlama. |
| Son 32 turu | 32 takım | İki ayaklı eleme. |
| Son 16 turu | 16 takım | İki ayaklı eleme. |
| Çeyrek final | 8 takım | İki ayaklı eleme. |
| Yarı final | 4 takım | İki ayaklı eleme. |
| Final | 2 takım | Tek maçlı eleme. |
| Şampiyonluk | ||||
|---|---|---|---|---|
| Sevilla | 6 | |||
| Liverpool | 3 | |||
| Juventus | 3 | |||
| Internazionale | 3 | |||
| Atlético Madrid | 3 | |||
| Borussia Mönchengladbach | 2 | |||
| Tottenham Hotspur | 2 | |||
| Feyenoord | 2 | |||
| IFK Göteborg | 2 | |||
| Real Madrid | 2 | |||
| Parma | 2 | |||
| Porto | 2 | |||
| Eintracht Frankfurt | 2 | |||
| Chelsea FC | 2 | |||
| Anderlecht | 1 | |||
| Ajax | 1 | |||
| PSV | 1 | |||
| Ipswich Town | 1 | |||
| Bayer Leverkusen | 1 | |||
| Napoli | 1 | |||
| Bayern Munich | 1 | |||
| Schalke 04 | 1 | |||
| Galatasaray | 1 | |||
| Valencia | 1 | |||
| CSKA Moscow | 1 | |||
| Zenit Saint Petersburg | 1 | |||
| Shakhtar Donetsk | 1 | |||
| Manchester United | 1 | |||
| Villareal | 1 (2020-21) | |||
| Sezon | Ev Sahibi Stad, Şehir | Şampiyon Takım (Manager) | Final Skor | Finalist |
| 1971–72 | Molineux , Wolverhampton | Tottenham Hotspur Bill Nicholson | 2–1 (A) Martin Chivers (2) / Jim McCalliog | Wolverhampton Wanderers |
| White Hart Lane , London | 1–1 (H) Alan Mullery / Dave Wagstaffe | |||
| 1972–73 | Anfield , Liverpool | Liverpool Bill Shankly | 3–0 Kevin Keegan (2), Larry Lloyd | Borussia Mönchengladbach |
| Bökelbergstadion , Mönchengladbach | 0–2 Jupp Heynckes (2) | |||
| 1973–74 | White Hart Lane , London | Feyenoord Wiel Coerver | 2–2 Willem van Hanegem, Theo de Jong / Mike England, Joop van Daele (OG) | Tottenham Hotspur |
| De Kuip , Rotterdam | 2–0 Wim Rijsbergen, Peter Ressel | |||
| 1974–75 | Rheinstadion , Düsseldorf | Borussia Mönchengladbach Hennes Weisweiler | 0–0 | Twente |
| Diekman Stadion , Enschede | 5–1 Allan Simonsen (2), Jupp Heynckes (3) / Epi Drost | |||
| 1975–76 | Anfield , Liverpool | Liverpool Bob Paisley | 3–2 Ray Kennedy, Kevin Keegan, Jimmy Case / Raoul Lambert, Julien Cools | Club Brugge |
| Olympiastadion , Bruges | 1–1 Raoul Lambert / Kevin Keegan | |||
| 1976–77 | Stadio Comunale , Turin | Juventus Giovanni Trapattoni | 1–0 Marco Tardelli | Athletic Bilbao |
| San Mamés , Bilbao | 1–2 Roberto Bettega / Javier Irureta, Carlos Ruiz | |||
| 1977–78 | Stade Armand Cesari , Bastia | PSV Eindhoven Kees Rijvers | 0–0 | Bastia |
| Philips Stadion , Eindhoven | 3–0 René van de Kerkhof, Willy van der Kuijlen, Gerrie Deijkers | |||
| 1978–79 | Stadion Crvena Zvezda , Belgrade | Borussia Mönchengladbach Udo Lattek | 1–1 Ivan Jurišić (og) / Miloš Šestić | Red Star Belgrade |
| Rheinstadion , Düsseldorf | 1–0 Allan Simonsen | |||
| 1979–80 | Bökelbergstadion , Mönchengladbach | Eintracht Frankfurt Friedel Rausch | 2–3 Harald Karger, Bernd Hölzenbein / Christian Kulik (2), Lothar Matthäus | Borussia Mönchengladbach |
| Waldstadion , Frankfurt | 1–0 Fred Schaub | |||
| 1980–81 | Portman Road , Ipswich | Ipswich Town Bobby Robson | 3–0 John Wark, Frans Thijssen, Paul Mariner | AZ |
| Olympisch Stadion , Amsterdam | 2–4 John Wark, Frans Thijssen / Kurt Welzl, Pier Tol, John Metgod, Jos Jonker | |||
| 1981–82 | Nya Ullevi , Gothenburg | IFK Göteborg Sven-Göran Eriksson | 1–0 Tommy Holmgren | Hamburg |
| Volksparkstadion , Hamburg | 3–0 Dan Corneliusson, Stig Fredriksson, Torbjörn Nilsson | |||
| 1982–83 | Heysel Stadium , Brussels | R.S.C. Anderlecht Paul Van Himst | 1–0 Kenneth Brylle | Benfica |
| Estádio da Luz , Lisbon | 1–1 Juan Lozano / Shéu | |||
| 1983–84 | Constant Vanden Stock , Brussels | Tottenham Hotspur Keith Burkinshaw | 1–1 Graham Roberts / Alexandre Czerniatynski (4-3 pen.) | Anderlecht |
| White Hart Lane , London | 1–1 Paul Miller / Morten Olsen | |||
| 1984–85 | Sóstói Stadion , Székesfehérvár | Real Madrid Luis Molowny | 3–0 (A) Míchel, Santillana, Jorge Valdano | Videoton |
| Santiago Bernabéu , Madrid | 0–1 Lajos Májer | |||
| 1985–86 | Santiago Bernabéu , Madrid | Real Madrid Luis Molowny | 5–1 Santillana, Jorge Valdano (2), Rafael Gordillo, Hugo Sánchez / Klaus Allofs | Köln |
| Olympiastadion , Berlin | 0–2 Uwe Bein, Ralf Geilenkirchen | |||
| 1986–87 | Nya Ullevi , Gothenburg | IFK Göteborg Gunder Bengtsson | 1–0 Stefan Pettersson | Dundee United |
| Tannadice Park , Dundee | 1–1 Lennart Nilsson / John Clark | |||
| 1987–88 | Estadi de Sarrià , Barcelona | Bayer Leverkusen Erich Ribbeck | 0–3 Sebastián Losada (2), Miquel Soler | Espanyol |
| Ulrich Haberland Stadion , Leverkusen | 3–0 Tita, Falko Götz, Cha Bum-Kun (3-2 pen.) | |||
| 1988–89 | Stadio San Paolo , Naples | Napoli Ottavio Bianchi | 2–1 Diego Maradona, Careca / Maurizio Gaudino | VfB Stuttgart |
| Neckarstadion , Stuttgart | 3–3 Ciro Ferrara, Alemão, Careca / Fernando De Napoli (og), Jürgen Klinsmann, Olaf Schmäler | |||
| 1989–90 | Stadio Comunale , Turin | Juventus Dino Zoff | 3–1 Roberto Galia, Pierluigi Casiraghi, Luigi de Agostini / Renato Buso | Fiorentina |
| Stadio Partenio , Avellino | 0–0 | |||
| 1990–91 | San Siro , Milan | Internazionale Giovanni Trapattoni | 2–0 Lothar Matthäus, Nicola Berti | Roma |
| Stadio Olimpico , Rome | 0–1 Ruggiero Rizzitelli | |||
| 1991–92 | Stadio delle Alpi , Turin | AFC Ajax Louis van Gaal | 2–2 (A) Wim Jonk, Stefan Pettersson / Walter Casagrande (2) | Torino |
| Olympisch Stadion , Amsterdam | 0–0 | |||
| 1992–93 | Westfalenstadion , Dortmund | Juventus Giovanni Trapattoni | 3–1 (A) Dino Baggio, Roberto Baggio (2) / Michael Rummenigge | Borussia Dortmund |
| Stadio delle Alpi , Turin | 3–0 Dino Baggio (2), Andreas Möller | |||
| 1993–94 | Ernst-Happel-Stadion , Vienna | Internazionale Giampiero Marini | 1–0 (A) Nicola Berti | Salzburg |
| San Siro , Milan | 1–0 Wim Jonk | |||
| 1994–95 | Stadio Ennio Tardini , Parma | Parma Nevio Scala | 1–0 Dino Baggio | Juventus |
| San Siro , Milan | 1–1 Gianluca Vialli / Dino Baggio | |||
| 1995–96 | Olympiastadion , Munich | Bayern Munich Franz Beckenbauer | 2–0 Thomas Helmer, Mehmet Scholl | Bordeaux |
| Parc Lescure , Bordeaux | 3–1 (A) Mehmet Scholl, Emil Kostadinov, Jürgen Klinsmann / Daniel Dutuel | |||
| 1996–97 | Parkstadion , Gelsenkirchen | FC Schalke 04 Huub Stevens | 1–0 Marc Wilmots | Internazionale |
| San Siro , Milan | 0–1 (A) Iván Zamorano (4-1 pen.) | |||
| 1997–98 | Parc des Princes , Paris | Internazionale Luigi Simoni | 3–0 Iván Zamorano, Javier Zanetti, Ronaldo | Lazio |
| 1998–99 | Luzhniki Stadium , Moscow | Parma Alberto Malesani | 3–0 Hernán Crespo, Paolo Vanoli, Enrico Chiesa | Marseille |
| 1999–00 | Parken Stadium , Copenhagen | Galatasaray Fatih Terim | 0–0 (4-1 pen.) | Arsenal |
| 2000–01 | Westfalenstadion , Dortmund | Liverpool Gérard Houllier | 5–4 Markus Babbel, Steven Gerrard, Gary McAllister, Robbie Fowler, Delfí Geli / Ivan Alonso, Javi Moreno (2), Jordi Cruijff | Deportivo Alavés |
| 2001–02 | De Kuip , Rotterdam | Feyenoord Bert van Marwijk | 3–2 Pierre van Hooijdonk (2), Jon Dahl Tomasson / Márcio Amoroso, Jan Koller | Borussia Dortmund |
| 2002–03 | Estadio Olímpico de Sevilla , Seville | FC Porto José Mourinho | 3–2 Derlei (2), Dmitri Alenichev / Henrik Larsson (2) | Celtic |
| 2003–04 | Nya Ullevi , Gothenburg | Valencia CF Rafael Benítez | 2–0 Vicente Rodriguez, Mista | Marseille |
| 2004–05 | Estádio José Alvalade , Lisbon | CSKA Moscow Valery Gazzaev | 3–1 Aleksei Berezutskiy, Yuri Zhirkov, Vágner Love / Rogerio Fidelis Regis | Sporting CP |
| 2005–06 | Philips Stadion , Eindhoven | Sevilla FC Juande Ramos | 4–0 Luís Fabiano, Enzo Maresca (2), Frédéric Kanouté | Middlesbrough |
| 2006–07 | Hampden Park , Glasgow | Sevilla FC Juande Ramos | 2–2 Frédéric Kanouté, Adriano / Albert Riera, Jônatas (3-1 pen.) | Espanyol |
| 2007–08 | City of Manchester Stadium , Manchester | Zenit Saint Petersburg Dick Advocaat | 2–0 Igor Denisov, Konstantin Zyryanov | Rangers |
| 2008–09 | Şükrü Saracoğlu Stadium , Istanbul | FC Shakhtar Donetsk Mircea Lucescu | 2–1 Luiz Adriano, Jádson / Naldo | Werder Bremen ( UCL ) |
| 2009–10 | Hamburg Arena , Hamburg | Atlético Madrid Quique Sánchez Flores | 2–1 Diego Forlán (2) / Simon Davies | Fulham |
| 2010–11 | Dublin Arena , Dublin | FC Porto André Villas-Boas | 1–0 Radamel Falcao | Braga |
| 2011–12 | Arena Națională , Bucharest | Atlético Madrid Diego Simeone | 3–0 Radamel Falcao (2), Diego Ribas | Athletic Bilbao |
| 2012–13 | Amsterdam Arena , Amsterdam | Chelsea F.C. Rafael Benítez | 2–1 Fernando Torres, Branislav Ivanović / Óscar Cardozo | Benfica |
| 2013–14 | Juventus Stadium , Turin | Sevilla FC Unai Emery | 0–0 (4-2 pen.) | Benfica |
| 2014–15 | National Stadium , Warsaw | Sevilla FC Unai Emery | 3–2 Grzegorz Krychowiak, Carlos Bacca (2) / Nikola Kalinić, Ruslan Rotan | Dnipro |
| 2015–16 | St. Jakob-Park , Basel | Sevilla FC Unai Emery | 3–1 Kevin Gameiro, Coke (2) / Daniel Sturridge | Liverpool |
| 2016–17 | Friends Arena , Solna | Manchester United José Mourinho | 2–0 Paul Pogba, Henrikh Mkhitaryan | Ajax |
| 2017–18 | Parc Olympique Lyonnais , Décines-Charpieu | Atlético Madrid Diego Simeone | 3–0 Antoine Griezmann (2), gABİ | Marseille |
| 2018–19 | Olympic Stadium , Baku | Chelsea F.C. Maurizio Sarri | 4-1 Olivier Giroud, Pedro, Eden Hazard (2) / Alex Iwobi | Arsenal |
| 2019–20 | Stadion Energa Gdańsk , Gdańsk | Sevilla FC Julen Lopetegui | 3-2 Luuk de Jong (2), Romelu Lukaku (og) / Romelu Lukaku, Diego Godin | Inter Milan |
| 2020–21 | Stadion Miejski, Gdańsk | Villareal CF Unai Emery | 1-1 Gerarrd Moreno / Edinson Cavani (11-10 pen.) | Manchester United |
| 2021–22 | Ramón Sánchez Pizjuán, Sevilla | Eintracht Frankfurt Oliver Glasner | 1-1 Rafael Santos Borré / Joe Aribo (5-4 pen.) | Rangers FC |
| 2022–23 |